Dit is vooral het geval bij de grotere coöperaties met meerdere daken of de ambitie om meerdere daken te realiseren. Daken oprichten is één, maar vervolgens ook beheren en continueren is twee. Daar komen operationele- en administratieve taken bij, net als samenwerking met de gemeente, netbeheerder en andere partijen. Dat kost de bestuurders van coöperaties veel tijd en inzet. Toekomstige ontwikkelingen, doelstellingen voor de lokale energietransitie en de afhankelijkheid van deze vrijwillige bestuurders maakt het ondersteunen van de energiecoöperaties nodig. Zo ook in Haarlem.
Op woensdagavond 29 juni organiseerde de Stichting Stadsgarage, i.s.m. Coöperatie Kennemer Kracht (CKK), een tweede sessie over de toekomstbestendigheid van energiecoöperaties in de MAAK arena in Haarlem. Doel is om de komende jaren continuïteit te waarborgen bij energiecoöperaties. We verkenden een aantal scenario’s die de coöperaties en CKK helpen om een toekomstbestendig samenwerkingsmodel te vinden.
Scenario’s en samenwerking Hoe kunnen we goed samenwerken en ons organiseren om de continuïteit te waarborgen? Martijn van Steensel, kandidaat-notaris en expert ondernemingsrecht, besprak de mogelijke scenario’s. Ook tekende hij de mogelijke organisatievorm (een Stichting, Coöperatie of Vereniging) als het groene ei.
Broeden op het groene ei De bovenste laag bestaat uit de coöperatieleden, vervolgens de coöperatiebesturen zelf en daaronder het groene ei als nog niet gedefinieerde samenwerkingsvorm. Hierin kun je vormgeven hoe je samen werkt en wat je samen doet of uitbesteedt. O.a. aansprakelijkheid, verbondenheid, continuïteit en zeggenschap zijn hierbij van belang. Er werd stilgestaan bij verschillende organisatievormen, zoals : de stichting, vereniging en het werken zonder formele tussenlaag. De juridische vorm en/of fiscale interpretatie van de samenwerking bepalen de werkwijze en de risico’s. Ook ontstaan er in samenwerkingsvormen veel mogelijkheden, zoals schaalvoordeel, gezamenlijke inkoopkracht, kostenbesparing en kostenspreiding over de coöperaties. Dit geeft ruimte om verder te professionaliseren!
Shared service center Een belangrijke mogelijkheid bij nieuwe samenwerkingsvormen is het shared service center voor ondersteunende functies. Hier kunnen coöperaties diensten afnemen zoals bij een cafetaria. Een keuzemodel waarbij coöperaties hun afname kunnen samenstellen, vergelijkbaar met bestellen vanaf een menukaart. In plaats van bijvoorbeeld de administratie per coöperatie te doen, kan één administratiekantoor het werk voor meerdere coöperaties doen. Martijn werkt de scenario’s, na overleg met Mark, verder uit en deelt die met ons. Op die groene eieren kunnen we verder broeden.
Resultaat en vervolg Martijn deelt in augustus de verschillende scenario’s met voor- en nadelen én bijbehorende rechtsvormen met ons. Zo kunnen de besturen dit ook individueel met de coöperaties bespreken. Een overzicht van de resultaten en vervolgstappen:
● Deze tweede sessie maakte de verschillende organisatievormen goed inzichtelijk.
● Het verhelderde de prioriteit: het uitbesteden van operationele en administratieve taken.
● Stichting Stadsgarage en CKK gaan een belangrijke verkenning doen om te achterhalen wat de behoefte is van coöperaties binnen één tot vijf jaar. Waar zitten de gezamenlijk pijnpunten? Een enquête vormt daarvoor het startpunt.
● Ook bekijken we landelijke referenties, zoals Energie Samen. Tegen welke uitdagingen lopen energiecoöperaties aan, waar hebben zij behoefte aan?
● Ook is er interesse in een praktische case. Hoe pakken coöperaties in andere delen van het land dit aan? Dit levert een scherper gedefinieerd vertrekpunt voor mogelijke vervolgstappen.
● Het doel is om eind september in kaart te hebben hoe we de genoemde risico’s kunnen beperken.
Bedankt voor deze vervolgstap! Onze dank aan Martijn van Steensel (expert ondernemingsrecht), Benno Boeters (Spaarnezaam), Jan Gaskemper (De Ramplaan), Mariette Wessels (CKK), Peter Zaal (CKK) en Dick Hagoort (KweekZon) voor hun waardevolle inbreng aan deze avond. Stichting Stadsgarage – Mark Damman en Sharon de Groot
De Stadsgarage en Empower De Stadsgarage helpt en faciliteert energiecoöperaties, gemeenten en burgerinitiatieven bij de kansen voor de energietransitie in Kennemerland. We hebben immers allemaal dezelfde uitdagingen en doelstellingen. Door kennisuitwisseling, samenwerking en een sterk regionaal netwerk versnellen we samen de duurzame energieopwekking en burgerparticipatie in onze regio. We werken hierbij samen met gemeente Haarlem, Coöperatie Kennemer Kracht en Stichting Kennemer Energie in het Europese programma Empower.
